Παρεμβάσεις του ΤΕΕ ΤΑΚ με επιστολές για τα θέματα:
-Προτάσεις εκσυγχρονισμού και βιωσιμότητας χώρων/πάρκων Βιομηχανικής δραστηριότητας.
-Πλωτά Φ/Β στην Κρήτη – Πράσινη Ενέργεια για Αγρότες και Φορείς.
-Κρίσιμες Ά Ύλες – Απαραίτητο υλικό για την ανάπτυξη της Οικονομίας του Πράσινου Υδρογόνου & της Ενεργειακής Μετάβασης
Προτάσεις εκσυγχρονισμού και βιωσιμότητας χώρων/πάρκων Βιομηχανικής δραστηριότητας
Προς:
─Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη secmin@ypen.gr
─Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κώστα Σκρέκα
─Υπουργό Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών κ. Κωστή Χατζηδάκη ministeroffice@minfin.gr
─ Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών κ. Χρήστο Σταϊκούρα yme@yme.gov.gr
─Γενική Γραμματέα Βιομηχανίας κ. Θέμιδα Ευτυχίδου ggb1@mindev.gov.gr
Αξιότιμοι κύριοι και κυρία,
Ο ν.4982/2022 και οι περαιτέρω ΚΥΑ και Κανονισμοί λειτουργίας φαίνεται να προκαλούν αρρυθμίες και αντικίνητρα στην ελληνική παραγωγική κοινότητα αντί να ρυθμίζουν ορθά την λειτουργία της και να προδιαθέτουν την σύγχρονη αναπτυξιακή τάση. Οι προκλήσεις που υπάρχουν και ταυτόχρονα οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη νέα νομοθεσία στα θέματα Υποδομών – Λειτουργίας – Ενεργειακού κόστους, και απουσίας κυκλικότητας και Περιβαλλοντικής προστασίας στην διαχείριση δημιουργούν εκρηκτικό μίγμα που πλήττει την ανθεκτικότητα τους.
Διανύουμε μια περίοδο που οι αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία μας από τα μονοπώλια στην ενέργεια γίνονται εμφανείς, οι παραγωγικές μονάδες, καλούνται να βιώσουν επίσης ένα ολιγοπωλιακό καθεστώς με πρώτη και άμεση συνέπεια την κατακόρυφη αύξηση του λειτουργικού τους κόστους, το οποίο δημιουργεί τάση για θέση εκτός ανταγωνισμού και μείωση του συνολικού αντίκτυπου προς την τοπική και εθνική οικονομία.
Παρακολουθούμε τις νέες επενδύσεις σε υποδομές που έχουν απόλυτη ανάγκη οι ΒΙΠΕ και εν γένη τα Επιχειρηματικά Πάρκα στο σύνολό τους, είτε στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, είτε μέσω άλλων πόρων, να πραγματοποιούνται χωρίς να γίνεται ουσιαστικά διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Νέοι Κανονισμοί Λειτουργίας, που απορρέουν από τον Νόμο 4982/2022, προήλθαν από μια πλήρως αμφισβητούμενη νομοθετική διαδικασία, για την ΒΙΠΕ Ηρακλείου, η ένταξη σε Νέο Κανονισμό προήλθε κατά την διάρκεια Υπηρεσιακής Κυβέρνησης.
Η εφαρμογή των Κανονισμών Λειτουργίας στα Επιχειρηματικά Πάρκα έχουν ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη αύξηση στα κόστη λειτουργίας και διαχείρισης η οποία καθορίζεται με εντελώς ασαφή τρόπο. Από τη συμμετοχή των εγκατεστημένων επιχειρήσεων σε τρέχουσα έρευνα για το χωροταξικό στα Επιχειρηματικά Πάρκα, προκύπτει, ότι όλες ανεξαίρετα, για το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 2023, παρέλαβαν από τριπλάσιους έως και οκταπλάσιους λογαριασμούς σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2022 και 2021 με τις αυξήσεις να συνεχίζονται. (Στοιχεία από ΠΑΣΕΒΙΠΕ)
Επιπροσθέτως, είναι ορατές στην εγχώρια μεταποιητική βιομηχανία οι επιπτώσεις της συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης, με την εκτόξευση του κόστους του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού, σε συνδυασμό με την αδυναμία πρόβλεψης εξέλιξης των τιμών ακόμα και σε βραχυπρόθεσμη βάση.
Κινδυνεύει να χαθεί η θετική δυναμική που κατάφεραν να αποκτήσουν οι επιχειρήσεις και ειδικά η βιομηχανία τα τελευταία χρόνια, με σημαντική αύξηση της προστιθέμενης αξίας, των εξαγωγών καθώς και της απασχόλησης, η οποία το Γ’ Τρίμηνο 2023 ξεπέρασε τις 425.000 χιλιάδες άμεσες θέσεις εργασίας (μεταποίηση και εξορυκτική δραστηριότητα, με ετήσια αύξηση 2,4%).
Η ένταση των προβλημάτων, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς και για τη βιομηχανία έντασης ενέργειας, λαμβάνει πια διαστάσεις υπαρξιακού κινδύνου.Ενδεχόμενη επιβράδυνση της βιομηχανικής δραστηριότητας θα επιβάρυνε περαιτέρω τις ήδη σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, ιδίως στο πεδίο των εισοδημάτων και της απασχόλησης.
Στην παρούσα συγκυρία πρόσθετο λόγο ανησυχίας για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και ειδικά της ελληνικής βιομηχανίας συνιστά το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες, και εν απουσία κοινής πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ, τα Κράτη Μέλη ξεδιπλώνουν όλο και περισσότερο αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της βιομηχανίας τους για την αντιστάθμιση του υψηλού ενεργειακού κόστους, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, και το Ευρωπαϊκό Προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης.
Το γεγονός αυτό θέτει σε κίνδυνο την εσωτερική αγορά, δημιουργώντας πρόσθετες ανισότητες μεταξύ των χωρών.
Προτείνεται ενδεικτικά:
- Αντιστάθμιση Ενεργειακού Κόστους: Το εφαρμοζόμενο μοντέλο ανακοίνωσης μέτρων στήριξης σε περίπου μηνιαία βάση οδηγεί σε αδυναμία έστω και βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης του τελικού ενεργειακού κόστους. Ακολουθώντας τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε άλλα Κράτη-Μέλη της ΕΕ προτείνεται η υιοθέτηση μιας τιμής στόχου μέσω της επικαιροποίησης της επιδότησης ανά τακτά χρονικά διαστήματα για την ανταγωνιστική χρέωση της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει η εγχώρια βιομηχανία.
- PPAs: Τα PPAs (Purchase Power Agreements) δεν μπορούν να υλοποιηθούν με το νέο μηχανισμό αποζημίωσης (ΕΕΑΕΗ) που ισχύει από το καλοκαίρι για τις ΑΠΕ (85€/MWH). Πρέπει να εξαιρεθούν από αυτό καθώς αποτελούν βασικό εργαλείο μείωσης του κόστους ενέργειας των επιχειρήσεων. Η ρύθμιση η οποία έχει εξαγγελθεί δεν πρέπει να περιορίζεται στην εξαίρεση μόνο των διμερών συμβολαίων με φυσική παράδοση αλλά να περιλαμβάνει και τα χρηματοοικονομικά (virtual) διμερή συμβόλαια, με την προϋπόθεση να είναι σε αυτά πλήρως καθορισμένα τόσο η μονάδα παραγωγής όσο και ο αγοραστής. Η εξαίρεση μόνο των ΡΡΑs με φυσική παράδοση αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τις μικρές βιομηχανίες να συνάψουν συμφωνίες με παραγωγούς ΑΠΕ διότι εξαρτώνται από τη σύμφωνη γνώμη ενός προμηθευτή. Να επιταχυνθεί η έγκριση του μηχανισμού κρατικής ενίσχυσης των βιομηχανικών PPAs (Green Pool) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- Να ληφθεί κάθε δυνατό μέτρο διευκόλυνσης των επιχειρήσεων για την εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ και ιδιαίτερα τα συστήματα αυτοκατανάλωσης – μηδενικής έγχυσης στο δίκτυο. Οι ΒΙ.ΠΕ. να αντιμετωπιστούν σαν ένα ανεξάρτητο δίκτυο με δικό τους ηλεκτρικό χώρο και να έχουν μεγάλη προτεραιότητα (τύπου «Α») στη δημιουργία και σύνδεση έργων ΑΠΕ που είναι χωροθετημένα εντός ΒΙ.ΠΕ.
- Ενθάρρυνση με ειδικά κίνητρα για την ηλεκτροπαραγωγή και τη συμπαραγωγή ηλεκτρισμού-θερμότητας από μορφές ΑΠΕ που εξυπηρετούν ως φορτίο βάσης (βιομάζα, βιοαέριο, ανάκτηση θερμότητας, υδροηλεκτρικά, κτλ)
- Να δοθούν κίνητρα για τον ενεργειακό εκσυγχρονισμό των ΒΙ.ΠΕ. με καινοτόμα ενεργειακά συστήματα και υποδομές που εφαρμόζονται ήδη στην Ευρώπη. Τα έξυπνα δίκτυα 5ης γενιάς προσφέρουν τη δημιουργία νέων έξυπνων δικτύων ενέργειας (ηλεκτρικής, ψύξης, θέρμανσης) όπου οι συμμετέχοντες σε αυτά έχουν το ρόλο παραγωγού και καταναλωτή σε κοινή υποδομή που επιτρέπει τη φυσική ανταλλαγή-διαμοιρασμό ενέργειας. Με τη μεθοδολογία αυτή η απόρριψη θερμότητας ενός παραγωγού δε γίνεται στο περιβάλλον αλλά «πωλείται» με τιμή μονάδος σε ένα άλλο καταναλωτή του συστήματος. Η υπερβάλλουσα παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μία επιχείρηση «πωλείται» σε μία άλλη, κοκ. Αυτή η υποδομή βελτιστοποιεί τις απαιτήσεις από το δίκτυο, ελαχιστοποιεί το συνολικό ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα των επιχειρήσεων, δημιουργεί νέες ευκαιρίες και θέσεις εργασίας ενώ η συνήθης πρακτική είναι να παρέχουν ενέργεια (ηλεκτρισμό – θερμότητα) σε παρακείμενους οικισμούς.
- Να παρασχεθούν κίνητρα για την υποστήριξη των επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση από το ΕΣΠΑ ή το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να υποστηριχθεί ο ενεργειακός μετασχηματισμός μέσω ενεργειών που αποσκοπούν στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, την ενεργειακή αποδοτικότητα και τη μετάβαση σε πράσινες μορφές ενέργειας. Τα κίνητρα αυτά θα πρέπει να αφορούν σε αγορά νέου εξοπλισμού, σε εκσυγχρονισμό υφιστάμενων υποδομών, στη ψηφιοποίηση και τη χρήση εναλλακτικών και ανανεώσιμων μορφών ενέργειας.
- Οι Υποδομές του δικτύου ενέργειας χρειάζονται άμεση αναβάθμιση τόσο για να περιοριστούν οι βλάβες που οφείλονται σε κακής ποιότητας ηλεκτροδότηση (διακοπές, βυθίσεις, κτλ.) και επιβαρύνουν με μεγάλα ποσά βιομηχανίες συνεχούς λειτουργίας, όσο και για να υπάρξουν τα περιθώρια περαιτέρω συνδέσεων νέων μονάδων ΑΠΕ σε αυτό.
- Υποδομές λειτουργίας για την καθημερινότητα (πχ αποκομιδή Αστικών Απορριμμάτων-χρέωση κατ΄έκταση , και όχι σύμφωνα με την Αρχή ο Ρυπαίνων πληρώνει,, απουσία διαδικασίας Ανακύκλωσης, μη δυνατότητα ενεργειακής συνέργειας μεταξύ βιομηχανιών) προσθέτουν κόστη λειτουργίας, χτυπούν την αναπτυξιακή προοπτική των επιχειρήσεων και ανακόπτουν την βιωσιμότητα τους.
- Δημιουργία ενός πλαισίου απελευθερωμένης λήψης πρωτοβουλιών με ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την αναπτυξιακή συμβίωση μεταξύ των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις πρέπει να διαθέτουν την ελευθερία στη δημιουργία υποδομών και λειτουργιών όπου θα μπορούν να υποστηρίζουν η μία την άλλη με κοινά οφέλη. Η ανταλλαγή ενέργειας, η υποστήριξη μίας λειτουργίας 2-3 επιχειρήσεων από μία κεντρική υποδομή μίας επιχείρησης για εξάλειψη του νεκρού χρόνου ή την οικονομία κλίμακας, η διαλογή αποβλήτων(παραπροϊόν) από μία επιχείρηση που μπορεί να αποτελεί πρώτη ύλη για μία άλλη και άλλες πρωτοπόρες υποδομές απαιτούν αυτοδιοίκητη λειτουργία που θα ενθαρρύνει αυτές τις πρωτοβουλίες. Πάντοτε υπό το πλαίσιο των περιβαλλοντικών όρων.
Οι εκθέσεις ESG, το Ανθρακικό Αποτύπωμα, και οι άλλες νόρμες που απαιτούνται για την κλιματική αλλαγή, είναι θεμιτές αλλά πλέον υπάρχουν κομβικά και θεμελιώδη ζητήματα καθημερινής λειτουργίας τους και δημιουργίας αντι-αναπτυξιακών εμποδίων.
Ενόψει της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης, της ενσωμάτωσης της κυκλικής οικονομίας, των ενεργειακών και των λοιπών προκλήσεων που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα οι μεταποιητικές επιχειρήσεις/βιομηχανίες και να δημιουργήσουν μία πρωτοπόρο-αναπτυξιακή τάση , πιστεύουμε ότι θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που διαχρονικά συνεχίζει να αντιμετωπίζεται στην Ελλάδα, η ανάπτυξη των Επιχειρηματικών Πάρκων. Άλλωστε έχουμε αποστείλει στα συναρμόδια Υπουργεία και σχετική Επιστολή για τα Βιομηχανικά Πάρκα και την Λειτουργία τους, εκπληρώνοντας το Ρόλο του ΤΕΕ και των περιφερειακών του Τμημάτων ως Σύμβουλου της Πολιτείας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω ως Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΑΚ και σύμφωνα με την γνωμοδότηση της Μόνιμης Επιτροπής Βιομηχανίας και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης του ΤΕΕ/ΤΑΚ προτείνεται να προχωρήσουν αλλαγές και βελτιώσεις, τόσο στο νέο νόμο για τα Επιχειρηματικά Πάρκα (Ν. 4982/22), όσο και στους ανα ΒΙΠΕ, ΒΙΟΠΑ κτλ, Κανονισμό Λειτουργίας, προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή ανάπτυξη των πάρκων, και της Κοινωνίας ως αλυσίδα αξιών.
- Προτείνεται η δημιουργία Επιτροπής διαβούλευσης με την συμμετοχή των εμπλεκόμενων Φορέων οι οποίοι εκπροσωπούν την μεταποιητική δραστηριότητα και παραγωγή στην Ελλάδα, οι αρμόδιοι φορείς υποδοχείς , τα συναρμόδια Υπουργεία, και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
- Προτείνεται η δημιουργία εποπτικού φορέα από πλευράς Πολιτείας με τη συμμετοχή των άμεσα εμπλεκομένων για στρατηγικά θέματα όπως ενδεικτικά η διασφάλιση συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού και ίσων όρων ανταγωνισμού με τις άλλες εκτός Πάρκων επιχειρήσεις, με ισχυρές αρμοδιότητες στα πρότυπα μιας ανεξάρτητης αρχής.
- Ανάπτυξη ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω ΕΣΠΑ, στην υλοποίηση εκάστοτε επενδυτικών προγραμμάτων που αφορούν τις ΒΙΠΕ- ΒΙΟΠΑ – και όλες τις μορφές επιχειρηματικών πάρκων που προβλέπονται από την Νομοθεσία, με ενημέρωση και συμμετοχή των εγκατεστημένων επιχειρήσεων.
- Άμεση υιοθέτηση προτάσεων για μείωση ενεργειακού και λειτουργικού κόστους των Επιχειρήσεων.
Βρισκόμαστε στην διάθεσή σας για περαιτέρω εξειδίκευση των προτάσεων μας
Πλωτά Φ/Β στην Κρήτη – Πράσινη Ενέργεια για Αγρότες & Φορείς
Προς:
─Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη secmin@ypen.gr
─Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κώστα Σκρέκα minister.sec@mnec.gr
─Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Λευτέρη Αυγενάκη info@minagric.gr
─Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη arnaoutakis@crete.gov.gr
─Πρόεδρο Ο.Α.Κ. Α.Ε. κ. Θεόδωρο Νίνο oakae@oakae.gr
Αξιότιμοι κύριοι,
Με την παρούσα επιστολή ως Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΑΚ, επιθυμούμε να φέρουμε εις γνώση σας την δυνατότητα εξοικονόμησης πράσινης ενέργειας και την δημιουργία φορέα για την αξιοποίηση πλωτών φωτοβολταϊκών στην Περιφέρεια Κρήτης και τους τοπικούς ΤΟΕΒ Κρήτης. Σκοπός η δημιουργία φορέα για την αδειοδότηση μονάδας/ων πλωτού φωτοβολταϊκού σε λιμνοδεξαμενές των ΤΟΕΒ, σε φράγματα της Περιφέρειας Κρήτης και του ΟΑΚ ΑΕ .
Οι λιμνοδεξαμενές που αποτελούν ζωτικό στοιχείο για τις αγροτικές περιοχές και εξασφαλίζουν το πότισμα χωραφιών και καλλιεργειών μπορούν να συμβάλλουν και στο “πρασίνισμα” του ενεργειακού τομέα της περιοχής . Το φράγμα Αποσελέμη , η Λίμνη Φανερωμένης – Μπραμιανών – Ινίου είναι σημεία τα οποία δύναται να χωροθετηθούν πλωτά φωτοβολταϊκά χωρίς να διαταράσσετε το τοπικό οικοσύστημα, δημιουργώντας και επιπλέον συνθήκες ανάπτυξης του.
Το ύψος της αποζημίωσης με την οποία θα αμείβεται ένα πλωτό φωτοβολταϊκό πάρκο σύμφωνα με προγενέστερη ανακοίνωση του υπουργείου Ενέργειας θα είναι 159 ευρώ ανα μεγαβατώρα. Με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε πριν από ένα χρόνο δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασης και λειτουργίας σε πρώτη φάση μέχρι δέκα Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών, εγκατεστημένης ισχύος από 0.5 MW μέχρι 1 MW.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση στη Διεύθυνση Χωροταξίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Για την εγκατάσταση και λειτουργία των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (Π.Θ.Π.Φ.Σ.) χορηγείται, σύμφωνα με το παρόν, Ενιαία Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας, η οποία ενσωματώνει και αντικαθιστά όλες τις διοικητικές άδειες που απαιτούνται κατά την κείμενη νομοθεσία. Στην άδεια αυτή οριοθετούνται και οι θαλάσσιες και χερσαίες εκτάσεις που θα χρησιμοποιηθούν για την εγκατάσταση και λειτουργία των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών.
Να σημειωθεί πως σύμφωνα με τις προβλέψεις της περσινής νομοθετικής ρύθμισης το Ελληνικό Δημόσιο, με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου, μπορεί να παραχωρεί τη χρήση θαλάσσιων και χερσαίων εκτάσεων για τις οποίες έχει εκδοθεί βεβαίωση περί επιτρεπτού της χωροθέτησης του Πιλοτικού Θαλάσσιου Πλωτού Φωτοβολταϊκού Σταθμού (Π.Θ.Π.Φ.Σ.) του άρθρου 90, για την εγκατάσταση και λειτουργία Π.Θ.Π.Φ.Σ., για χρονικό διάστημα είκοσι δύο ετών.
Επιπλέον, οι κάτοχοι των Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν, μέχρι την 31η Μαρτίου κάθε έτους μετά την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης, Τεχνική Έκθεση Λειτουργίας, στη Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών και Εναλλακτικών Καυσίμων και στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). Στην έκθεση αυτή περιέχονται τα δεδομένα που προκύπτουν από την πιλοτική λειτουργία, των σταθμών, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τυχόν προβλήματα λειτουργίας.
Το ΥΠΕΝ μέσω του νέου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, το οποίο αναμένεται άμεσα να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προτείνει ειδικά κριτήρια για τη χωροθέτησή τους και αφορούν στον καθορισμό περιοχών αποκλεισμού, στην εισαγωγή ρυθμίσεων για τους μικρούς θαλάσσιους πλωτούς φωτοβολταϊκούς σταθμούς και στον καθορισμό ελάχιστων αποστάσεων (επιπλέον των όσων καθορίζονται για τις εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας).
Ειδικότερα, στις τεχνητές λίμνες και τους ταμιευτήρες που αποτυπώνονται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας και δεν εμπίπτουν σε κανένα καθεστώς προστασίας, επιτρέπεται η τοποθέτηση πλωτών φωτοβολταϊκών συστημάτων, με την κάλυψη να φτάνει σε ποσοστό έως και 10% της έκτασής τους. Κατά την εγκατάσταση και λειτουργία των φωτοβολταϊκών συστημάτων, δεν θα πρέπει να παρεμποδίζεται η αλιευτική, ναυταθλητική και οικοτουριστική δραστηριότητα εντός των τεχνητών λιμνών και ταμιευτήρων και των παραλίμνιων ζωνών.
Όσον αφορά στη χωροθέτηση θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών στις θαλάσσιες περιοχές της χώρας θα επιτρέπεται, εφόσον αυτές δεν εντάσσονται σε ιδιαίτερο θεσμικό καθεστώς ρητής απαγόρευσης της εγκατάστασης και δεν αποτελούν ζώνες αποκλεισμού.
Ως ζώνες αποκλεισμού ορίζονται οι ακόλουθες:
− Περιοχές εξόρυξης υδρογονανθράκων και μετάλλων
− Θεσμοθετημένα θαλάσσια και υποθαλάσσια πάρκα
− Περιοχές με ενάλιες αρχαιότητες ή προστατευόμενα ναυάγια
− Γραμμές επιβατικής ναυσιπλοΐας
− Περιοχές ποντίσεως υποθαλασσίων καλωδίων ή αγωγών μεταφοράς ενέργειας, τηλεπικοινωνιών κ.ά.
− Ακτές κολύμβησης
− Κλειστοί κόλποι με καθορισμένη γραμμή βάσης
− Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) του σχετικού Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Υδατοκαλλιέργειες
− Περιοχές με σημαντικά αλιευτικά πεδία, νηπιοτροφεία, περιοχές αναπαραγωγής και ενδιαίτησης ιχθύων
− Περιοχές καταδυτικών πάρκων, ελεύθερων τεχνητών υποβρύχιων αξιοθέατων και λοιπών θαλάσσιων τουριστικών υποδομών
− Πάνω από ή σε επαφή με λειμώνες του είδους Posidonia oceanica, όπως προσδιορίζονται από τις κείμενες αποφάσεις
Τα ίδια κριτήρια χωροθέτησης ισχύουν και για τους πιλοτικούς θαλάσσιους πλωτούς φωτοβολταϊκούς σταθμούς, η δημιουργία των οποίων είχε προβλεφθεί ήδη από το 2022 με τον νόμο 4951.
Το μέγιστο μήκος της χερσαίας ηλεκτρικής γραμμής διασύνδεσης θαλάσσιου πλωτού φωτοβολταϊκού σταθμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20 χιλιόμετρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται η επαρκής διασύνδεση και η μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας είτε με το σύστημα της ηπειρωτικής χώρας είτε με το δίκτυο των μη διασυνδεδεμένων νησιών. Το μέγιστο μήκος της χερσαίας ηλεκτρικής γραμμής διασύνδεσης θαλάσσιου πλωτού φωτοβολταϊκού σταθμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 20 χιλιόμετρα.
Η χωροθέτηση θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών πρέπει να πληροί τις ελάχιστες αποστάσεις από τις γειτνιάζουσες χρήσεις γης, δραστηριότητες και δίκτυα τεχνικής υποδομής. Ειδικότερα, προτείνεται η χωροθέτησή τους σε απόσταση 500 μέτρων από περιοχές εξόρυξης υδρογονανθράκων, ενάλιες αρχαιότητες, προστατευόμενα ναυάγια, υποθαλάσσια καλώδια, δίκτυα, αγωγοί (ενέργειας, επικοινωνιών)., γραμμές επιβατικής ναυσιπλοΐας., υδατοκαλλιέργειες, περιοχές με σημαντικά αλιευτικά πεδία, νηπιοτροφεία, περιοχές αναπαραγωγής και ενδιαίτησης ιχθύων, καταδυτικά πάρκα και ελεύθερα τεχνητά υποβρύχια αξιοθέατα, από την ακτογραμμή ή την καθορισμένη γραμμή βάσης σε περίπτωση κλειστών κόλπων, θεσμοθετημένα θαλάσσια και υποθαλάσσια πάρκα και από λειμώνες του είδους Posidonia oceanica.
Να σημειωθεί ότι ως Θαλάσσιος Πλωτός Φωτοβολταϊκός Σταθμός καθορίζεται το σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που απαρτίζεται από πλωτές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που αναπτύσσονται σε θαλάσσια έκταση και αγκυρώνονται στον πυθμένα, από έναν οικίσκο στέγασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού επί χερσαίου χώρου που περιλαμβάνει τον υποσταθμό διασύνδεσης με το δίκτυο και ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό και από τα καλώδια σύνδεσης των πλωτών φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων με τον οικίσκο. Η επιλογή της θέσης εγκατάστασης εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες όπως το βάθος της λίμνης, ο κυματισμός, τα ανεμολογικά στοιχεία, ο πιθανός βαθμός σκίασης και η μορφολογία του πυθμένα.
Τα πλωτά φωτοβολταϊκά εγκαθίστανται στην επιφάνεια του νερού, πάνω σε ένα πλωτό σύστημα, στο οποίο προσδένονται προκειμένου να μένουν σταθερά και να μην περιστρέφονται. Οι ηλικιακές αυτές εγκαταστάσεις συνδέονται με το δίκτυο μέσω κατάλληλων καλωδιώσεων. Ένα πλωτό φ/β σύστημα δεν διαφέρει από ένα χερσαίο, χρειάζεται, όμως, η απαραίτητη τεχνογνωσία. Τα δομικά μέρη του είναι το πλωτό σύστημα, που αφορά πλωτήρα ο οποίος επιπλέει στο νερό και πάνω του έχει τα φ/β, το σύστημα πρόσδεσης με ιμάντες που διατηρούν την πλατφόρμα στην ίδια θέση χωρίς να περιστρέφεται, τις φωτοβολταϊκές μονάδες, τα καλώδια και τον ηλεκτρολογικό μηχανισμό για να μεταφέρουν την παραγόμενη ενέργεια στη στεριά και μετασχηματιστές & αντιστροφείς οι οποίοι τοποθετούνται είτε στους πλωτήρες είτε στη στεριά.
Από τα πλεονεκτήματα των πλωτών φ/β είναι ότι παράγουν περίπου 10% περισσότερη ενέργεια σε σχέση με τα χερσαία, καθώς ψύχονται φυσικά, χάρη στο νερό, τοποθετούνται γρήγορα, εξοικονομούνται χερσαίες εκτάσεις γι’ άλλες χρήσεις, εμποδίζουν τη δημιουργία άλγης χάρη στη σκίαση του νερού, ενώ ωφελούνται οι πληθυσμοί των ψαριών και άλλων θαλάσσιων ειδών.
Σύμφωνα με τα παραπάνω θεωρούμε ότι θα πρέπει να γίνουν όλες οι σχετικές ρυθμίσεις ώστε να καταστεί δυνατή η δυνατότητα αδειοδότησης σε φορέα ειδικού σκοπού με στόχο την δημιουργία πλωτών φωτοβολταϊκών σύμφωνα με την νομοθεσία. Οι ενεργειακές ανάγκες για τα MW/ χωροθετούμενου πάρκου θα προκύψουν από την ανάθεση σχετικών μελετών από την Περιφέρεια Κρήτης, καθώς και η σχετική Μελέτη σκοπιμότητος του εγχειρήματος.
Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση.
Κρίσιμες Α Ύλες- Απαραίτητο υλικό για την ανάπτυξη της Οικονομίας του Πράσινου Υδρογόνου & της Ενεργειακής Μετάβασης
Προς:
─Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη secmin@ypen.gr
─Υπουργό Ανάπτυξης κ. Κώστα Σκρέκα minister.sec@mnec.gr
Αξιότιμοι κύριοι,
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και κατ’ επέκταση η Χώρα μας ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένους στόχους μείωσης του παραγόμενου Ανθρακικού αποτυπώματος, και μετάβαση σε μια ενεργειακή οικονομία πιο πράσινη με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, αλλά και από το Πράσινο Υδρογόνο.
Στην Περιφέρεια Κρήτης ήδη είναι σε εξέλιξη 3 έργα παραγωγής πράσινου Υδρογόνου τα οποία συγχρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Horizon. Αρκετά έργα πράσινου υδρογόνου στο πλαίσιο της πράσινης ενεργειακής μετάβασης εξελίσσονται με χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόσφατα πάρθηκε απόφαση ένταξης σε Προσκλήσεις ΕΣΠΑ 21-27, έργα εξέλιξης υλικών μονάδων αποθήκευσης ενέργειας, το οποίο σαν κατεύθυνση θα πρέπει να υιοθετηθεί γενικότερα στο νέο ΕΣΠΑ 21-27, με εξειδικευμένες Προσκλήσεις για θεματικά έργα ανάπτυξης σε συγκεκριμένους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Η διαδικασία ηλεκτρόλυσης για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, πέραν από το ύδωρ, την πράσινη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές για την τροφοδότηση της διαδικασίας , απαιτεί και καταλυτικές διαδικασίες, δηλαδή απαιτεί Κρίσιμες Α Ύλες. Η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Κρίσιμες Α Ύλες αποτελεί ένα πρώτο μικρό βήμα, που όμως πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί.
Το κυριότερο πρόβλημα που σήμερα καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη είναι το χάσμα του κόστους παραγωγής συγκριτικά με άλλες περιοχές όπως η Κίνα, το οποίο θα πρέπει να γεφυρωθεί. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της βιομηχανίας σιδηρονικελίου ΛΑΡΚΟ, η οποία εμφάνιζε σημαντικά υψηλότερο κόστος παραγωγής με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να επιβιώσει (μαζί βεβαίως και με τα άλλα προβλήματα που αντιμετώπιζε ως κρατική επιχείρηση). Και βέβαια η Ευρώπη εμφανίζεται πολύ πιο διστακτική ιδίως εάν συγκριθεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες μέσω του IRA θέσπισαν κίνητρα και αλλά και συγκεκριμένες επιδοτήσεις που ευνοούν τις επενδύσεις (Critical Raw Materials Act).
Αποτροπή στην ανάπτυξη της έρευνας πάνω σε Κρίσιμες Α Ύλες και επενδύσεις δημιουργεί το ρυθμιστικό αδειοδοτικό πλαίσιο το οποίο είναι ασφυκτικό και δεν επιτρέπει στην βιομηχανία να αναπτυχθεί περαιτέρω και να αξιοποιήσει τους πλούσιους πόρους της χώρας.
Σύμφωνα με τα παραπάνω απαιτείται:
- Επικαιροποίηση της Εθνικής Πολιτικής για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες και σχέδιο εφαρμογής της – εξειδικευμένα στις Κρίσιμες Α Ύλες.
- Ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού για τις Ορυκτές Πρώτες Ύλες Τροποποίηση – επικαιροποίηση νόμων 4512/2018 και 4014/2011.
- Παροχή αναπτυξιακών χρηματοδοτικών εργαλείων για εφαρμογή νέων τεχνολογιών στην έρευνα και αξιοποίηση κρίσιμων Α Υλών. Χαρακτηριστικά στην Ελλάδα έχουμε χαλκό, νικέλιο, βωξίτη, μαγνησίτη, γραφίτη, υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη της βιομηχανίας του πράσινου υγρογόνου.
Από την στιγμή που οι πολιτικές νόρμες οδηγούν στην ανάπτυξη της αγοράς του Πράσινου Υδρογόνου, και ήδη έργα εξελίσσονται στην Ελλάδα και την Κρήτη, θα πρέπει να δημιουργήσουμε και τις προϋποθέσεις επιτυχίας τους.
Βρισκόμαστε στην διάθεσή σας για περαιτέρω εξειδίκευση των προτάσεων μας.
Για τη ΔΕ του ΤΕΕ/ΤΑΚ
Ο Πρόεδρος
Γεώργιος Ταβερναράκης
Πολιτικός Μηχανικός Δ.Π.Θ.
