Του Γιώργου Δημητρίου
Το σημερινό μου άρθρο είναι μία σύνοψη μελέτης για τα Ελληνοτουρκικά ζητήματα όπως έχουν αποτυπωθεί τους τελευταίους 12 μήνες. Η εργασία αυτή έχει σκοπό να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο οι αντίπαλοι (Ελλάδα και Τουρκία) παίρνουν τις κρίσιμες αποφάσεις,ή την πιθανότατα να προβλεφθούν αυτές οι κινήσεις στη διπλωματική και στρατιωτική σκακιέρα.
Το εργαλείο που χρησιμοποίησα είναι η θεωρία των παιγνίων (Game Theory,John Forbes Nash, Nobel awards,1994). Η θεωρία των παιγνίων είναι μία μαθηματική μέθοδος η οποία διδάσκεται σε πολλά μεταπτυχιακά masters MBA σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο κυρίως μετά το 2012. Πρόκειται για ένα παιγνίδι μηδενικού αθροίσματος ,με αντικείμενο την ανάλυση αποφάσεων σε καταστάσεις στρατηγικής αλληλεξάρτησης. Η μέθοδος αυτή μελετά τα στοιχεία για καταστάσεις ανταγωνιστικής αλληλεξάρτησης με έμφαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων περισσοτέρων από ένα αντιπάλων. Είναι μία επιστημονική διαδικασία στην οποία μιά σειρά μαθηματικών υπολογισμών και λογικής, μπορεί να μελετήσει,και πιθανότατα να προβλεφθεί ο τρόπος με τον οποίο η Ελλάδα και η Τουρκία παίρνουν τις αποφάσεις. (Η μέθοδος αφορά ένα πρόσωπο, μία οργάνωση, ένα κράτος κλπ)
Η Τουρκία είναι η χώρα ταραξίας στη Μεσόγειο,χωρίς να υπολογίζει ούτε την ειρήνη και φυσικά ούτε το διεθνές δίκαιο. Είναι μία αναθεωρητική δύναμη και για αυτό το λόγο έχει την πρωτοβουλία των αποφάσεων και των κινήσεων έναντι της Ελλάδας η οποία βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση άμυνας.
Σύμφωνα με τη θεωρία παιγνίων για κάθε κίνηση της Τουρκίας εναντίον μας,υπάρχει μία κατάλληλη απάντηση ώστε να επιτυγχάνεται η ισορροπία,δηλαδή η επιβεβαίωση του μηδενικού αθροίσματος.
Αυτό το σημείο ισορροπίας έχει εξαντληθεί μετά τη ”χαζή”νίκη στον Εβρο. Η Ελλάδα έδωσε την τελευταία απάντησή της έναντι της Τουρκίας με ”βλακώδη” τρόπο,για κομματική εκμετάλλευση του γεγονότος ,και εκδούλευση του κ.Μητσοτάκη στην κ.Μέρκελ, που τρέμει νέο μεταναστευτικό και τους οικονομικούς εκβιασμούς Ερντογάν. Η πολιτική του κ.Μητσοτάκη έφερε την επόμενη απόφαση του Ερντογάν να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο και την Ελληνική κυβέρνηση να απαντά με καταπάτηση της κόκκινης γραμμής την οποία η ίδια είχε ορίσει. Δέν υπερασπιστήκαμε ώς κυρίαρχη χώρα τα δικαιώματά μας και δείξαμε πολλά φοβικά σύνδρομα, χωρίς να κρίνω εάν αυτή η απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης ήταν καλή ή κακή.
Η Ελλάδα και η Τουρκία μετά τον Εβρο,βρίσκονται στο ”ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥ” γνωστό παράδειγμα της Θεωρίας παιγνίων.Το δίλημμα του φυλακισμένου εξετάζει στρατηγικές επιλογές των δύο παικτών Ελλάδας-Τουρκίας οι οποίες εμπλέκονται σε ανταγωνιστικές καταστάσεις. Αφού λοιπόν η Ελλάδα δεν ”πυροβολεί” για να υπερασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα ποιά μπορεί να είναι η επόμενη απάντησή της στις κινήσεις της Τουρκίας;
Δείτε την πιθανότερη κατάληξη αυτής της ιστορίας σύμφωνα με την μαθηματική αυτή μέθοδο. Με τις προϋποθέσεις ότι η Τουρκία δεν θα κάνει πίσω στις απαιτήσεις της παρά τις διπλωματικές πιέσεις και τις οικονομικές κυρώσεις,και ότι θα αποτραπεί μία γενική σύγκρουση των δύο χωρών: Η Ελλάδα δεν έχει άλλη απάντηση σε αυτή την περίπτωση και οδηγείται σε διάλογο με την Τουρκική ατζέντα χωρίς να πέσει ούτε μία σφαίρα. Πώς θα γίνει αυτό; Με την θέληση της Ελληνικής κυβέρνησης;
Ολα τα στοιχεία δείχνουν την επικρατέστερη κίνηση του Ερντογάν στη θεωρία των παιγνίων (Μεταξύ 3-4 κινήσεων) και παραθέτω παρακάτω:EΠΙΚΡΑΤΕΣΤΕΡΟ ΣΕΝΑΡΙΟ. ”Αποκλείει ναυτικά το Καστελλόριζο,και καλεί την Αθήνα στο τραπέζι του ”διαλόγου”. Ταυτόχρονα κράτη φιλικά προς την Τουρκία, το Αζερμπαιτζάν, το Πακιστάν,και το Κατάρ, αναγνωρίζουν τώρα το Καστελλόριζο ως ”κυρίαρχο έδαφος” της Τουρκίας.
Η ανάκτηση της λεγόμενης απο τους Τούρκους ”χαμένης περιοχής κάνει “ήρωα” τον Ερντογάν, και δημιουργεί μία εκτεταμένη απαίτηση για την αρχή νέων Τουρκικών διεκδικήσεων.”Αφού η Ελλάδα δεν θα έριχνε ούτε σφαίρα για την κυριαρχία μας στο Αιγαίο, τι την ήθελε την εκδούλευση στους Γερμανούς στον Εβρο; Nα πως απάντησε ο Ερντογάν κατά τη θεωρία των παιγνίων όταν ο ”επικίνδυνος” κ.Μητσοτάκης του στέρησε οικονομικούς πόρους απο τον εκβιασμό προς τη Μέρκελ με το όπλο το μεταναστευτικό.(Η κ.Τασία ήταν σοφή, λιάζονταν οι μετανάστες, αλλά πέρασαν 1,5 εκατομ. απο τα σύνορα με την Αλβανία. Τώρα ήρθαν οι ξύπνιοι).
Ελπίζω η μαθηματική μέθοδος να μη βγει αληθινή στην περίπτωσή μας,και να έχω κάνει λάθος.
Η κυβέρνηση ΓΝΩΡΊΖΕΙ το σενάριο αυτό,και δείχνει φυλακισμένη σε λάθος αποφάσεις, φοβισμένη μήπως σε μια διευρυμένη σύρραξη με την Τουρκία αναγκαστούμε να υπερασπιστούμε ακτές 400 χιλιάδων χιλιομέτρων με μη επαγγελματικό στρατό.
Κύριε πρωθυπουργέ, δεν έχετε το ειδικό βάρος να διαχειριστείτε μόνος σας αυτές τις κρίσιμες στιγμές… Εκτός και αν έχετε Γερμανικές ”εγγυήσεις” και ειλημμένες αποφάσεις για συνεκμετάλλευση των ορυκτων πόρων του Αιγαίου για αρχή…και μετά βλέπουμε.
ΚΥΡΙΕ ΤΣΙΠΡΑ,ΚΥΡΙΑ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ ΕΙΣΤΕ ΕΔΩ;
ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΕΙ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ.
