Στους Richard Robson, Omar Yaghi, και Susumu Kitagawa απονεμήθηκε το Νόμπελ Χημείας 2025.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας:
«Οι νικητές του βραβείου Νόμπελ Χημείας 2025 έχουν δημιουργήσει μοριακές κατασκευές σε μεγάλους χώρους μέσω των οποίων μπορούν να ρέουν αέρια και άλλες χημικές ουσίες. Αυτές οι κατασκευές, μέταλλο-οργανικά πλαίσια, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή νερού από τον αέρα της ερήμου, τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα, την αποθήκευση τοξικών αερίων ή την κατάλυση χημικών αντιδράσεων.
Οι Susumu Kitagawa, Richard Robson και Omar Yaghi βραβεύονται με το Νόμπελ Χημείας 2025. Έχουν αναπτύξει μια νέα μορφή μοριακής αρχιτεκτονικής. Στις κατασκευές τους, τα μεταλλικά ιόντα λειτουργούν ως ακρογωνιαίοι λίθοι που συνδέονται με οργανικά (με βάση τον άνθρακα) μόρια. Μαζί, τα μεταλλικά ιόντα και τα μόρια οργανώνονται για να σχηματίσουν κρυστάλλους που περιέχουν μεγάλες κοιλότητες. Αυτά τα πορώδη υλικά ονομάζονται μεταλλικά-οργανικά πλαίσια (MOF). Με τη διαφοροποίηση των δομικών στοιχείων που χρησιμοποιούνται στα MOF, οι χημικοί μπορούν να τα σχεδιάσουν έτσι ώστε να συλλαμβάνουν και να αποθηκεύουν συγκεκριμένες ουσίες. Τα MOF μπορούν επίσης να προκαλέσουν χημικές αντιδράσεις ή να είναι αγώγιμα στο ηλεκτρικό ρεύμα.
«Τα μεταλλικά-οργανικά πλέγματα έχουν τεράστιες δυνατότητες, προσφέροντας απρόβλεπτες ευκαιρίες για την κατασκευή εξατομικευμένων υλικών με νέες λειτουργίες», λέει ο Heiner Linke, πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ Χημείας.
Όλα ξεκίνησαν το 1989, όταν ο Richard Robson δοκίμασε να αξιοποιήσει τις εγγενείς ιδιότητες των ατόμων με έναν νέο τρόπο. Συνδύασε θετικά φορτισμένα ιόντα χαλκού με ένα μόριο το οποίο έλκονταν από τα ιόντα χαλκού στο άκρο κάθε κλάδου».