Τις προτάσεις τους παρουσιάζουν μέσω ανακοίνωσής τους οι Μηχανικοί Σητείας για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη επί της περιοχής Natura 2000- Φυσικό Πάρκο Σητείας, που βρίσκονται σε υπο διαβούλευση σχέδιο νόμου μέχρι τις 31/1/2022.
Στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν:
Υπάρχουν μεγάλες αναπτυξιακές αντιφάσεις στο Νομό και αναπτυξιακή υστέρηση στην Επαρχία Σητείας.
Κατά την τελευταία δεκαετία, που έχουν θεσμοθετηθεί οι ισχύοντες όροι και περιορισμοί προστασίας στην υπό μελέτη περιοχή, υφίσταται έντονο δημογραφικό πρόβλημα με μείωση πληθυσμού κατά 10 % περίπου και με τους μικρότερους οικισμού να εγκαταλείπονται. Η περιοχή αυτή κατοικείται και έχει έντονη ανθρώπινη παρουσία από τους Μινωικούς χρόνους, σε αντίθεση με πολλές άλλες περιοχές Natura.
Οι περιοχές Natura του Πάρκου Σητείας και της περιοχής Καψά (που εσφαλμένα έχει ομαδοποιηθεί με την περιοχή της Θριπτής του Δήμου Ιεράπετρας, αφού ανήκει στην Δήμο Σητείας), έχουν αυστηρότατες δεσμεύσεις προστασίας εδώ και πολλά χρόνια, με τα εν ισχύ νομοθετημένα ΣΧΟΟΑΠ Ιτάνου και Λεύκης, το ΕΣΧΑΣΕ «Ίτανος Γαία» και λοιπές ισχύουσες νομοθεσίες. Ως εκ τούτου, κρίνεται επαρκής η προστασία τους και ΔΕΝ απαιτούνται αυστηρότερα μέτρα προστασίας.
Διαπιστώθηκε ότι το υπό διαβούλευση σχέδιο της ΕΠΜ, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα παραπάνω αναφερόμενα ΣΧΟΟΑΠ Ιτάνου και Λεύκης, ενώ κάποιες από τις προτάσεις της δημιουργούν αποκλίσεις από το ΕΣΧΑΣΕ «Ίτανος Γαία» και έχει εξαφανίζει κυριολεκτικά τα εν ισχύ μεγάλα αναπτυξιακά project «Κάβο Πλάκο» και «Σχοινιάς».
Η υπό μελέτη περιοχή δεν διαθέτει καμία περιοχή με σχέδιο πόλης, ούτε προβλέπονται και δεν εξασφαλίζονται οι προτεινόμενες επεκτάσεις σχεδίου πόλης από τα ισχύοντα ΣΧΟΟΑΠ. Έτσι εξαλείφεται η δυνατότητα υλοποίησης πολλών επιτρεπόμενων (από την κείμενη νομοθεσία και από την ίδια την υπό διαβούλευση μελέτη) Χρήσεων και Δραστηριοτήτων και καθίσταται απολύτως αδύνατον να προχωρήσει η μελλοντική πολεοδόμηση.
Έχει εντάξει σε Περιοχές Προστασίας ολόκληρους οικισμούς, χωρίς να τους οριοθετεί και να τους εντάσσει σε ζώνες ΖΒΔΦΠ (π.χ. τους οικισμούς του Ξερόκαμπου στην ΖΔΟΕ-03 και τον οικισμό Περβολάκια στην ΖΔΟΕ-04). Σε αυτούς τους οικισμούς δεν επιτρέπεται ούτε η κατοικία.
Λόγω των εκτεταμένων ζωνών ΖΔΟΕ, που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών Natura, όπως επίσης των εκτεταμένων ζωνών ΖΠΦ, περιορίζεται δραστικά η εκτός σχεδίου δόμηση. Η κατοικία σε εκτός σχεδίου περιοχές, επιτρέπεται μόνο στις ΖΒΔΦΠ. Συνεπώς δεν είναι δυνατή στο μεγαλύτερο μέρος των περιοχών Natura του Παλαικάστρου και σε ολόκληρη την περιοχή Natura του Ξερόκαμπου και του Καψά. Αντίστοιχα υπάρχει πρόβλημα και στην επιπλωμένη
τουριστική κατοικία, η οποία είναι η επικρατούσα τουριστική δραστηριότητα στις περιοχές αυτές, καθώς διέπεται από το καθεστώς των όρων δόμησης της κατοικίας. Επίσης δεν αποτυπώνονται οι περιοχές που θα μπορούσαν μελλοντικά να πολεοδομηθούν και δεν προσδιορίζεται η δυνατότητα τοπικών ρυμοτομικών για δημόσια, δημοτικά και κοινής ωφέλειας κτίρια, με προφανείς ολέθριες και καταστρεπτικές συνέπειες. Ταυτοχρόνως τίθενται ανυπέρβλητα εμπόδια και στα αναγκαία έργα υποδομής, όπως περιφερειακούς δρόμους, διαχείριση απόβλητων, κτλ..
Δεν θέτει απαγορεύσεις και δεν θεσμοθετεί κανένα περιορισμό στην εγκατάσταση νέων Α.Π.Ε., παρά την πάγια αρνητική θέση της τοπικής κοινωνίας, αφού στην περιοχή μελέτης, όπως και στις υπόλοιπες περιοχές του Δήμου, έχουν εγκατασταθεί οι περισσότερες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε επίπεδο Κρήτης, με προφανή βλάβη των υπό μελέτη περιοχών Natura. Σημειώνεται ότι στην ανηρτημένη μελέτη, εντός των περιοχών Natura του Πάρκου Σητείας, απεικονίζονται 4 αιολικά πάρκα στην ευρύτερη περιοχή του Παλαικάστρου, 7 στη περιοχή του Ξερόκαμπου και 2 στις Διονυσάδες (ένα σε κάθε νησί).
Σύμφωνα με τη μελέτη, «Η ΉΠΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΝΑΨΥΧΗ (ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ, ΙΣΤΙΟΣΑΝΙΔΑ, ΚΑΤΑΔΥΣΕΙΣ, ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ κτλ.)», απαγορεύεται σε ολόκληρη την περιοχή μελέτης, λόγω της ζώνωσης που προτείνεται. Γεγονός απόλυτα απαράδεκτο και απορριπτέο όχι μόνο από την τοπική κοινωνία, αλλά και από την κοινή λογική.
Ομοίως απαγορεύονται παντού, βάσει της προτεινόμενης ζώνωσης, οι χρήσεις «ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (ΧΑΜΗΛΗΣ, ΜΕΣΗΣ ΚΑΙ ΥΨΗΛΗΣ ΟΧΛΗΣΗΣ)».
Καμία αναφορά ΔΕΝ γίνεται στις μεταβατικές διατάξεις, για τις ασύμβατες νόμιμες υφιστάμενες χρήσεις, τις υπό έκδοση οικοδομές άδειες, τις αναθεωρήσεις των υπαρχόντων οικοδομικών αδειών, στις ήδη υπάρχοντες άδειες λειτουργίας κτλ..
Αιτήματα
1. Να μην υπάρξουν άλλοι περιορισμοί, πέραν των ήδη υφιστάμενων. Να παραμείνουν οι ρυθμίσεις του ΣΧΟΟΑΠ σε όλα τα επίπεδα (δόμηση, επιτρεπόμενες δραστηριότητες κτλ.), χωρίς αυστηρότερους όρους και περιορισμούς, από αυτούς που ισχύουν. Εξάλλου στην περιοχή έχει τεθεί αρτιότητα 10 στρεμμάτων χωρίς παρεκκλίσεις, πολύ αυστηρότεροι των ισχυόντων στην εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία είναι 4 στρέμματα και με παρεκκλίσεις.
2. Να απαγορευθούν οι ιχθυοκαλλιέργειες σε ολόκληρη την υπό μελέτη περιοχή του Πάρκου Σητείας.
3. Σχετικά με τις ανεμογεννήτριες (Α/Γ), δεδομένου ότι το πλαίσιο – καθεστώς που τις διέπει δεν καλύπτεται από το ΣΧΟΟΑΠ, πρέπει να θέσει η ΕΠΜ και το ΣΔ, τον αυστηρό περιορισμό τους στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις, χωρίς
δυνατότητα επεκτάσεων ή νέων εγκαταστάσεων εντός της περιοχής μελέτης, αλλά και σε ικανή περιβάλλουσα ζώνη προστασίας.
4. Ζώνη Καψά : Αποτελεί γεωγραφικά, γεωμορφολογικά και διοικητικά μέρος του Πάρκου Σητείας και πρέπει να ενταχθεί άμεσα σε αυτό.
5. Οι οικισμοί που έχουν ενταχθεί σε περιοχές προστασίας, πρέπει να οριοθετηθούν και στο κείμενο της μελέτης να γίνει σαφής αναφορά ένταξης των οικισμών στη ζώνη ΖΒΔΦΠ.
6. Οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις των προβλεπόμενων χώρων υποδοχής και εξυπηρέτησης, του εστιατορίου, του χώρου στάθμευσης και του παραδοσιακού οικισμού Βάϊ, που βρίσκονται εντός των ζωνών προστασίας να διατηρηθούν και να επιτρέπεται η λειτουργία, επισκευή και συντήρησή τους.
7. Να αποκατασταθεί η αδυναμία εφαρμογής πολλών προβλεπόμενων από την νομοθεσία και από την ΕΜΠ – ΣΔ χρήσεων όπως επί παραδείγματι μεγάλων αθλητικών εγκαταστάσεων, πολιτιστικών εγκαταστάσεων, χώρων συνάθροισης κοινού, εμπορικών κέντρων, εμπορικών εκθέσεων κτλ., λόγω της χωροθέτησής των σε περιοχή μόνο εντός σχεδίου. Η υπό μελέτη περιοχή δεν διαθέτει καμία περιοχή με σχέδιο πόλης και συνεπώς καθίσταται αδύνατη η εφαρμογή όλων των προηγούμενων χρήσεων. Αυτό ενδεχομένως αναφέρεται και σε άλλες περιοχές Natura και χρήζει ίσως γενικότερης νομοθετικής παρέμβασης.
8. Το Σχέδιο της ΕΠΜ, προτείνει τη δημιουργία Πάρκου Σητείας. Σε αυτό περιλαμβάνει 4 κατηγορίες περιοχών:
∙ Ζώνη Απόλυτης Προστασίας της Φύσης
∙ Ζώνη Προστασίας της Φύσης
∙ Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών
∙ Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων
στις οποίες ορίζονται ειδικές κατηγορίες χρήσεων γης σύμφωνα με τα άρθρα 14α-14δ του π.δ/τος 59/18, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Κεντρικό σημείο ενδιαφέροντος είναι πρωτίστως η προτεινόμενη οριοθέτηση των ζωνών – περιοχών, αφού οι χρήσεις καθορίζονται ανάλογα με την κατηγορία της περιοχής. Συνεπώς, προκειμένου να υπάρχει νομικά η δυνατότητα οι χρήσεις γης να μην είναι αυστηρότερες χωρίς λόγο από αυτές του ΣΧΟΟΑΠ, γεγονός που θεωρείται απόλυτο αξίωμα της Σητείας, πρέπει πρώτα απ’ όλα να εξετασθεί εάν ο ορισμός των προτεινόμενων ζωνών είναι υπέρμετρα αυστηρός, κι αν ο σκοπός εξυπηρετείται και από άλλη οριοθέτηση των ζωνών.
Κατά την άποψή μας
Επί της αρχής, αρκεί ο χαρακτηρισμός ότι πρόκειται για περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας (άρ.19 παρ.1 Ν. 1650/1986) που διαθέτει ΕΖΔ και ΖΕΠ και δε χρειάζεται να γίνει επιπλέον χαρακτηρισμός «Πάρκου Σητείας», ο οποίος μπορεί να
οδηγήσει σε λάθος αντίληψη για το καθεστώς προστασίας και δραστηριοτήτων στην περιοχή, τουλάχιστον για τις περιοχές που ανήκουν ούτως ή άλλως στο δίκτυο Natura (εάν τυχόν η μελέτη καλύπτει και άλλες περιοχές αυτές να εξαιρεθούν).
Επί των ειδικότερων ζωνών και συναφώς προτεινόμενων χρήσεων γης:
Το προτεινόμενο από την υπό διαβούλευση ΕΠΜ καθεστώς προστασίας (καθώς και τα προτεινόμενα μέτρα διαχείρισης) είναι αυστηρότερο από ότι είναι απαραίτητο για την προστασία του περιβάλλοντος και θίγει ευθέως την ανάπτυξη της περιοχής.
Καθεστώς προστασίας θα υπήρχε και με άλλη κατηγοριοποίηση των ζωνών, δηλαδή των ήδη νομοθετημένων και υφιστάμενων.
Δηλαδή από δύο λύσεις που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό προστασίας, σύμφωνα με το προστατευτέο αντικείμενο, έχει επιλεγεί η αυστηρότερη, χωρίς να τηρείται το προσήκον μέτρο. Εξ άλλου, προστασία παρέχεται και από τα μέχρι τώρα μέτρα προστασίας που έχουν θεσπιστεί από το ήδη ιδιαίτερα περιοριστικό ΣΧΟΟΑΠ του τέως Δήμου Ιτάνου.
Πρόταση
Κατά συνέπεια, προτείνουμε τα εξής:
i. Οι Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης και Προστασίας της Φύσης να παραμείνουν στα όρια τα οποία είχαν χαραχθεί και με βάση τις παλιότερες μελέτες, τα οποία ενσωματώθηκαν αυτούσια ως Ζώνη ΠΕΠ του ΣΧΟΟΑΠ. Οι περιοχές αυτές αφορούν (I) το φοινικόδασος και (ΙΙ) τη λεκάνη απορροής του.
ii. Να επαναληφθούν οι προβλέψεις του ΣΧΟΟΑΠ για τον παράκτιο χώρο. iii. Οι νέες προτεινόμενες περιοχές ως Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών να περιοριστούν μόνο στα σημεία εκείνα στα οποία υπάρχει πραγματική ανάγκη διότι εντοπίστηκαν αποδεδειγμένα τύποι φυσικών οικοτόπων και ειδών ενωσιακής σημασίας ή/και εθνικού ενδιαφέροντος που πρέπει να προστατευτούν με ειδικά μέτρα για τα οποία η προστασία τους δεν είναι δυνατή παρά μόνο με την ένταξή τους σε αυτή τη ζώνη.
Με άλλα λόγια, οι προτεινόμενες Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών να μην καταλαμβάνουν άσκοπα εκτάσεις απ’ ότι είναι απολύτως αναγκαίο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την αναπτυξιακή και κοινωνικοοικονομική προοπτική της περιοχής. Η προστασία να επιτευχθεί με ένταξη σε Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων αντί Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών, στην οποία δεν θα ισχύουν περιορισμοί αυστηρότεροι από αυτούς του τοπικού ΣΧΟΟΑΠ, εκτός εάν αποδεδειγμένα και τεκμηριωμένα είναι απαραίτητες σημειακές επεμβάσεις ή μέτρα με στόχο την προστασία του όποιου προστατευτέου αντικειμένου, πάντα χωρίς να παραγνωρίζεται
η ανάγκη ανάπτυξης του τόπου (αναπτυξιακή υστέρηση, έντονο δημογραφικό πρόβλημα, ήδη αυστηρές ρυθμίσεις).
iv. Η ζώνη του Παλαικάστρου και το σύνολο των ζωνών του ΕΣΧΑΣΕ για την επένδυση στη Μονή Τοπλού (και όχι μόνο η υποζώνη Α1 του ΕΣΧΑΣΕ) να ενταχθούν σε Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (πλην της ζώνης Β1).
Για τη ζώνη του Παλαικάστρου, να ρυθμιστούν χρήσεις κατόπιν προηγούμενης νέας διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία, με βάση το άρθρο 1 του π.δ. 59/2018, με τους περιορισμούς του άρθρου 14δ. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες κανονιστικές ρυθμίσεις και χρήσεις γης δεν πρέπει να εισάγουν αυστηρότερες ρυθμίσεις από αυτές του ΣΧΟΟΑΠ του τέως Δήμου Ιτάνου. Δεδομένης της φύσης των ρυθμίσεων (στην πραγματικότητα θα επιτελέσει το ρόλο του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου) η επεξεργασία των προτεινόμενων χρήσεων θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου και στη συνέχεια να τεθεί σε διαβούλευση.
Για το σύνολο των ζωνών και υποζωνών του ΕΣΧΑΣΕ να διατηρηθούν οι χρήσεις, όπως προβλέπονται από το από 7 Μαρτίου 2016 Π.Δ. Εξαίρεση αποτελεί η Ζώνη Β1, η οποία εμπίπτει εντός των ορίων της Ζώνης Προστασίας της Φύσης, για την οποία να ισχύουν οι ειδικές ρυθμίσεις της Ζώνης αυτής.
v. Οι προτεινόμενες χρήσεις της ΕΠΜ να μην εμποδίζουν την μελλοντική έκδοση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων και την ρυμοτομία, προκειμένου να οργανωθεί πολεοδομικά η περιοχή (σχέδια πόλης, επεκτάσεις οικισμών κλπ.).
vi. Να μην επιτρέπονται ιχθυοκαλλιέργειες.
vii. Να μην επιτρέπονται άλλες ΑΠΕ.
Υπενθυμίζεται η κοινωνική κατακραυγή στην παρουσίαση της προηγούμενης ΕΠΜ και στην παρουσίαση του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος το έτος 2003, κατά το οποίο τελικά και κατόπιν της κατακραυγής, υιοθετήθηκε η λύση όλη η τότε Ζώνη ΙΙΙ (δηλαδή πέραν των ζωνών απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης) να προταθεί ως Ζώνη Περιφερειακής Περιοχής Προστασίας της Φύσης με προτεινόμενες επιτρεπόμενες δραστηριότητες και απαγορεύσεις ανάλογες με αυτές που τελικά υιοθετήθηκαν στο ΣΧΟΟΑΠ.
Επειδή οι περιορισμοί αυτοί είναι ήδη αυστηροί, ΔΕΝ πρέπει να εισαχθούν άλλοι αυστηρότεροι περιορισμοί, δεδομένου ότι προστατεύουν το περιβάλλον, την προστασία του οποίου οι κάτοικοι επιδιώκουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, γιατί αυτό το φυσικό τοπίο, είναι η προίκα του τόπου, που τον διαφοροποιεί από την υπόλοιπη Κρήτη.
Σητεία 24/01/2022
Η Ο
Μόνιμη Επιτροπή Σητείας Επιστ. & Επαγ. Σύλλογος Μηχανικών Σητείας