Η πρώτη φορά στα 468 χρόνια του πανεπιστημίου San Marcos που συμβαίνει κάτι τέτοιο
Ιστορία γράφει μία διδακτορική φοιτήτρια στο Περού, η οποία έγινε ο πρώτος άνθρωπος στον κόσμο που συνέταξε και υποστήριξε τη διατριβή του στην Quechua, τη γλώσσα των αρχαίων Ίνκας, η οποία ομιλείται ακόμα από εκατομμύρια ανθρώπους στις Άνδεις.
Σύμφωνα με τη Guardian, η Roxana Quispe Collantes βαθμολογήθηκε με άριστα από το πανεπιστήμιο του San Marcos, το παλαιότερο της Αμερικής, για τη μελέτη της με θέμα την περουβιανή και τη λατινοαμερικανική λογοτεχνία, η οποία επικεντρώθηκε στην ποίηση που γράφτηκε στην Quechua.
Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι είναι η πρώτη φορά στα 468 χρόνια του πανεπιστημίου που φοιτητής γράφει και υποστηρίζει διατριβή (απαντώντας σε ερωτήσεις των εξεταστών) εξ ολοκλήρου στη μητρική γλώσσα – παρόλο που είναι η πλέον διαδεδομένη γηγενής διάλεκτος στη Νότια Αμερική, ομιλούμενη από περίπου οκτώ εκατομμύρια άτομα, τα μισά από αυτά στο Περού.
Ξεκινώντας την παρουσίασή της με μια παραδοσιακή τελετή απονομής ευχαριστιών, χρησιμοποιώντας τα φύλλα κόκας και καλαμπόκι με το οποίο παρασκευάζεται το αλκοολούχο ποτό chicha, παρουσίασε τη μελέτη της με τίτλο Yawar Para, αίμα βροχή.
«Ήταν ένας μακρύς δρόμος αλλά αξίζει τον κόπο», δήλωσε η Quispe Collantes, η οποία ταξίδεψε στις κοινότητες των ορεινών περιοχών της περιοχής Canas για να επαληθεύσει τις λέξεις που χρησιμοποιούνται στη διάλεκτο Collao της γλώσσας, στην περιοχή Cusco. «Πάντα ήθελα να σπουδάσω στην Quechua, στη μητρική μου γλώσσα», δήλωσε η διδακτορική φοιτήτρια στον Observer. Η Quispe Collantes μεγάλωσε μιλώντας την Quechua με τους γονείς και τους παππούδες της στην περιοχή Acomayo του Cusco.
Η επταετής της έρευνα επικεντρώθηκε στην ποίηση Quechua του Andrés Alencastre Gutiérrez (1909-84), γαιοκτήμονα από το Cusco που υπέγραφε με το ψευδώνυμο Pen Kilak Warak’aq. Ανέλυσε το έργο του και το συνδυασμό των παραδόσεων των Άνδεων και του Καθολικισμού.
«Η Quechua δεν στερείται λεξιλογίου για μια ακαδημαϊκή γλώσσα. Σήμερα πολλοί άνθρωποι αναμιγνύουν τη γλώσσα με τα ισπανικά», αναφέρει η ίδια.
«Ελπίζω ότι το παράδειγμα μου θα συμβάλει στην επανεξέταση της γλώσσας και θα ενθαρρύνει τους νέους, ιδιαίτερα τις γυναίκες, να ακολουθήσουν την πορεία μου. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να διασώζουμε την μητρική μας γλώσσα», συμπληρώνει.
Ο διδακτορικός σύμβουλος της Quispe Collantes, Gonzalo Espino, δήλωσε ότι η παρουσίασή της ήταν εξαιρετικά συμβολική επειδή η γλώσσα «αντιπροσώπευε τους πιο ταπεινούς ανθρώπους σε αυτό το μέρος του κόσμου: τους ανθρώπους των Άνδεων, που κάποτε ονομαζόταν ‘Ινδοί’. Η γλώσσα και ο πολιτισμός τους έχουν δικαιωθεί».
Το Περού συμμετέχει σε μια παγκόσμια προσπάθεια για την καταγραφή των αυτόχθονων τοπωνυμίων στο πλαίσιο του Διεθνούς Έτους Ιθαγενών Γλωσσών των Ηνωμένων Εθνών, προσπάθεια που επιχειρεί να βοηθήσει την αναβίωση 2.680 γηγενών γλωσσών που βρίσκονται σε κίνδυνο σε όλο τον κόσμο – 21 από τις οποίες είναι ιθαγενείς στο Περού.
Νωρίτερα φέτος το Περού θέσπισε την επίσημη καταχώρηση των ονομάτων από τις 48 αυτόχθονες γλώσσες. Το 2016, το κρατικό τηλεοπτικό κανάλι μετέδωσε την πρώτη εκπομπή ειδήσεων στην Quechua. Από τότε μεταδίδει ειδησεογραφικά δελτία στην Aymara και Ashaninka, τις πιο ευρέως διαδεδομένες γλώσσες του Αμαζονίου του Περού.
Η Βίβλος και το κλασσικό έργο Δον Κιχώτης του Θερβάντες έχουν μεταφραστεί στη γηγενή γλώσσα.
«Η μεγαλύτερη επιθυμία μου είναι η Quechua να χρησιμοποιείται και πάλι. Μόνο μιλώντας μπορούμε να την αναβιώσουμε», αναφέρει η Quispe Collantes.
alfavita.gr, φωτο: AFP/Getty Images
