Ιούλιος 1898: Η πρώτη κυβέρνηση της Κρήτης, λίγο πριν τις σφαγές του Ηρακλείου- Μια ιστορική φωτο

Η φωτογραφία έχει απαθανατίσει την πρώτη κυβέρνηση της Κρήτης, που συγκροτήθηκε τους τελευταίους μήνες της Τουρκοκρατίας, με περιορισμένες φυσικά αρμοδιότητες και με βασικό στόχο τη διαμόρφωση των όρων για την αποδοχή του αυτόνομου πολιτεύματος. Το Εκτελεστικό, όπως ονομαζόταν η κυβέρνηση, εξελέγη στις 16 Ιουλίου 1898 από τη γενική συνέλευση των Κρητών στις Πλακούρες.

Η συνέλευση είχε αντικείμενο την εξέταση της πρότασης των μεγάλων δυνάμεων για την αυτονομία, την οποία αποδέχτηκε αναγκαστικά, και φυσικά με πολλές επιφυλάξεις, προκειμένου να αποχωρήσει ο οθωμανικός στρατός από το νησί και να πάρει τέλος η περίοδος της κατοχής από την οθωμανική αυτοκρατορία.

Το αυτόνομο πολίτευμα το πρότειναν πιεστικά οι μεγάλες δυνάμεις – έναντι της ένωσης την οποία ήθελαν οι Κρήτες- μετά την κατάληψη της Κρήτης από τον ελληνικό στρατό, τον Φεβρουάριο του 1897, κατάληψη που ακολούθησε μετά την πυρπόληση των χριστιανικών συνοικιών των Χανίων. Συνεχώς όμως ανέβαλαν την εφαρμογή έστω και αυτής της θεωρούμενης προσωρινής λύσης, γεγονός που ευνοούσε την τουρκική πλευρά. Οι μεγάλες σφαγές της 25ης Αυγούστου 1898, στο Ηράκλειο,  έδωσαν οριστική λύση, αφού πλέον μετρούσαν και οι ίδιες θύματα, με τη δολοφονία 18 Άγγλων. Είναι περίπου δεδομένο ότι αν δεν συνέβαιναν αυτά τα γεγονότα, οι ΜΕΔ θα έδιναν και άλλη αναβολή στην αυτονομία.
Στις 16 Ιουλίου (28 Ιουλίου, σύμφωνα με το νέο, ευρωπαϊκό, ημερολόγιο) 1898, η συνέλευση εξέλεξε το πρώτο Εκτελεστικό, την πρώτη κρητική κυβέρνηση, δηλαδή. Πρόεδρος αυτοδικαίως, σύμφωνα με τις βάσεις του προσωρινού πολιτεύματος, ήταν ο Ιωάννης Σφακιανάκης, πρόεδρος της συνέλευσης, και μέλη οι Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος, εκπροσωπώντας το τμήμα των Χανίων, Γ.Μ. Μυλωνογιαννάκης (Σφακιά), Εμμ. Ζαχαράκης (Ρέθυμνο), Αντώνιος Χατζηδάκης (Ηράκλειο), Νικόλαος Γιαμαλάκης (Λασίθι), όπως αναφερόταν στο σχετικό έγγραφο που εστάλη στον προϊστάμενο των ναυάρχων των μεγάλων δυνάμεων, Γάλλο Ποττιέ. Όπως αναφερόταν στο ίδιο έγγραφο, «η Εκτελεστική Επιτροπή θα ασχοληθή επί του παρόντος εις την εκπόνησιν του Κανονισμού της προσωρινής διοικήσεως, προβλεπομένου υπό του οριστικού κειμένου του πολιτεύματος τούτου. Δεν θα αναλάβη δ’ αύτη τα διοικητικά της καθήκοντα πριν οι αναγκαίοι πόροι δια την κίνησιν και λειτουργίαν της διοικητικής μηχανής εξασφαλησθώσι».
Δύο ημέρες αργότερα, με προκήρυξη προς τους χριστιανούς κατοίκους της Κρήτης ο Ι. Σφακιανάκης ανακοίνωνε τη συμφωνία για το προσωρινό πολίτευμα και την εκλογή του Εκτελεστικού. Σημείωνε όμως ότι για λόγους που αφορούν στις μεγάλες δυνάμεις δεν δόθηκε ακόμη η οριστική λύση του Κρητικού Ζητήματος, την οποία περίμενε ο κρητικός λαός. Καλούσε όμως τους Κρήτες να συμβάλουν στην ειρήνευση και αποκατάσταση της τάξης, ώστε να βρεθούν πιο κοντά στην οριστική λύση.

Στη φωτογραφία, η πρώτη κυβέρνηση (Εκτελεστικό) της Κρήτης. Δεύτερος από αριστερά, καθιστός, ο πρόεδρος Ιωάννης Κ. Σφακιανάκης, θεωρούμενος πρώτος πρωθυπουργός της Κρήτης. Αριστερά ο Ελευθέριος Βενιζέλος και δεξιά ο Νικόλαος Γιαμαλάκης. Όρθιοι οι Αντώνιος Χατζηδάκης, Γεώργιος Μυλωνογιαννάκης, Εμμανουήλ Ζαχαράκης. Αναφέρεται βεβαίως ότι συγκροτήθηκε στην επανάσταση του 1897, αλλά φυσικά συγκροτήθηκε ένα χρόνο αργότερα.

Η εικόνα κυκλοφόρησε και σε καρτ ποστάλ, με διάφορους εκδότες. Η συγκεκριμένη έκδοση είναι του Νικόλα Αλικιώτη και υπάρχει στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.

κρητική κυβέρνηση 2

Σχετικά Άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

* Το email σας δεν θα εμφανιστεί