Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν η κατάληξη μιας πολύμηνης έντονης διεργασίας που γινόταν μέσα στον φοιτητικό χώρο. Σταθμός η εξέγερση της Νομικής, τον Φλεβάρη, όμως πρώτο βήμα ήταν η συγκρότηση, τον Γενάρη του 1973, ενός κινήματος στην ΑΣΟΕΕ, που οδήγησε στην έκδοση προκήρυξης για το ακαδημαϊκό περιεχόμενο των σπουδών, αλλά και στη δίωξη των πρωτεργατών φοιτητών.
Η Ασφάλεια θεωρούσε την ΑΣΟΕΕ σχολή επικίνδυνη πρώτης κατηγορίας λόγω της προδικτατορικής και της αντιδικτατορικής παράνομης
δράσης, ιδίως του «Ρήγα Φεραίου» και ως εκ τούτου υπήρχε ασφυκτική παρακολούθηση με πλήθος ασφαλιτών και χαφιέδων.
Κορύφωση της δράσης στην ΑΣΟΕΕ ήταν το Γενάρη του ΄73 η σύνταξη της «Μελέτης των 12», όπως ονομάστηκε από τις εφημερίδες της εποχής. Η «Μελέτη» παρουσίαζε με συγκεκριμένο και αναλυτικό τρόπο τα προβλήματα της φοιτητικής ζωής από τη στέγαση και το φαγητό, έως τον τρόπο διδασκαλίας, αλλά και το περιεχόμενο, διεκδικώντας ακαδημαϊκές ελευθερίες για το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Οι 12 πρωτεργάτες της “Μελέτης”, που δημοσιεύουμε στη συνέχεια από το αρχείο του Αλέξανδρου Μαυρικάκη, διώχθηκαν από την εισαγγελία. Ανάμεσα τους ήταν ο Δημήτρης Παπαχρήστος, μέλος, στη συνέχεια της ΣΕ του Πολυτεχνείου και εκ των εκφωνητών της εξέγερσης, ο σημερινός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γεράσιμος Μάκης) Μπαλαούρας, καθώς και οι Κρητικοί φοιτητές, Απόστολος Λουλουδάκης και Μ. Μπαστάκης. Η ομάδα των 12 φοιτητών αποτελείτο ακόμα από τους Βλάχο, Κ. Μαργαρώνη, Ε. Μαρώλια, Ν. Μπονέλη, Π. Ξανθόπουλο, Ζωή Παλούκα, Θανάση Τσιμπίδη, Ε. Χονδρόπουλο. Στην ομάδα, στη συνέχεια προστέθηκαν και άλλοι φοιτητές που διώχθηκαν, όπως ο Σάκης Παπαθεοδώρου.
Η δικτατορία, έχοντας αποτύχει, χωρίς να κάμψει το αγωνιστικό φρόνημα των φοιτητών με τις γνωστές μεθόδους τρομοκρατίας
(συλλήψεις, κρατήσεις, βασανισμούς), υποχρέωσε την Πρυτανεία της Σχολής να παραπέμψει τους «12» στο Πειθαρχικό προκειμένου
να αποβληθούν απ’ αυτήν και να ξεκόψει η ηγεσία του κινήματος από τους φοιτητές. Όμως η μέθοδος αυτή ενήργησε σαν μπούμερανγκ.
Αντί να κάμψει το αγωνιστικό φρόνημα των 12 φοιτητών και φοιτητριών που διώκονταν, ενεργοποίησε και συσπείρωσε εκατοντάδες συναδέλφους τους. Την ημέρα της παραπομπής τους (5 Φεβρουαρίου ΄73) το μεγάλο προαύλιο της ΑΣΟΕΕ πλημμύρισε από 1.500
φοιτητές που φώναζαν συνθήματα και τραγουδούσαν απαγορευμένα τραγούδια από το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» μέχρι Θεοδωράκη.
Όπως έγραφε το περιοδικό “Ιστορία” του Έθνους τον Νοέμβριο του 2009, ήταν η πρώτη αντιδικτατορική μαζική εκδήλωση που σημειώθηκε στην Ελλάδα. Σημαντικό επίσης γεγονός ήταν ότι πλήθος καθηγητών,
διανοούμενων από την Ελλάδα και το εξωτερικό ενεργοποιήθηκε και στήριξε τη διεκδίκηση για την ελευθερία έκφρασης.
Μεγάλη προβολή επίσης υπήρξε από τις ελληνικές εφημερίδες και από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και έντυπα της Ευρώπης.
Η απρόβλεπτα μεγάλη επιτυχία της «Μελέτης των 12» έγινε παράδειγμα προς μίμηση από πλήθος φοιτητών από διάφορες
σχολές (Πάντειο, Βιομηχανική, Ιατρική κ.α.) Το ποτάμι της μαζικής φοιτητικής δράσης φούντωνε.
Λίγες μέρες μετά, στις 14 Φλεβάρη, ξεσηκώθηκε και το Πολυτεχνείο της Αθήνας, ενώ ακολούθησε η Νομική.
Η χούντα δεν κρατήθηκε πια. Ορμησε και συνέλαβε δεκάδες φοιτητές και παρέπεμψε σε δίκη τους 12 με βαρύτατες κατηγορίες. Ο Μάκης
Μπαλαούρος, με τον Σάκη Παπαθεοδώρου από τους 12 παραπεμφθέντες, εμφανίστηκαν με έντονα σημάδια βασανισμού στο πρόσωπο.
Ηταν η μοναδική δημόσια εμφάνιση χτυπημένων αντιστασιακών σε όλη τη διάρκεια της χούντας. Ήταν εσκεμμένη ενέργεια για να τρομοκρατήσει τους φοιτητές. Ομως, για μια ακόμη φορά, φούντωσε το κίνημα. Διαδηλώσεις από τις σχολές στα Δικαστήρια του Αρσακείου
και κυνηγητό της Αστυνομίας. Τότε συνέβησαν και οι δύο καταλήψεις της Νομικής με κορύφωση αυτή της 22 Φεβρουαρίου.
Η προκήρυξη (“Μελέτη των 12”) όπως είχε δημοσιευτεί στις 2 Φεβρουαρίου 1973 στην “Απογευματινή”, με την είδηση της δίωξης των φοιτητών και με χειρόγραφη αναφορά στα ονόματα των “12”, από τη συλλογή του Αλέξανδρου Μαυρικάκη που την παραχώρησε για δημοσίευση στο Candiadoc.
(πατήστε για να διαβάσετε το κείμενο σε μεγάλο μέγεθος)
